Erbarme dich (Ελέησον) – η πιο όμορφη άρια του Πάσχα

Δεν είναι επειδή έχω αδυναμία στον Μπαχ. Είναι γιατί το ορατόριο «Κατά Ματθαίον Πάθη» του Μπαχ και ειδικά η άρια «Erbarme dich» («Ελέησον») είναι πραγματικά η μουσική που εκφράζει τα συναισθήματα του Πάσχα (τουλάχιστον τα δικά μου).

Τα πάθη του Μπαχ είναι θρησκευτικά ορατόρια τα οποία εξιστορούν τις τελευταίες στιγμές της ζωής του Ιησού, από τον Μυστικό Δείπνο μέχρι τον ενταφιασμό.

Τα Κατά Ματθαίον Πάθη (Matthäuspassion), BWV 244 αποτελούν μελοποίηση των κεφαλαίων 26 και 27 του Ευαγγελίου του Ματθαίου με παρεμβαλλόμενα χορωδιακά και άριες.

Τα Κατά Ματθαίον Πάθη γράφηκαν το 1728 και πρωτοπαίχτηκαν το 1729 στη Λειψία, υπό την καθοδήγηση και διεύθυνση του ίδιου του Bach.

Μαζί με τον Μεσσία του Georg Friedrich Haendel είναι ένα από τα κορυφαία έργα της δυτικής εκκλησιαστικής μουσικής.  

Η άρια «Erbarme dich» (Ελέησον) αναφέρεται στη μετάνοια του Αποστόλου Πέτρου αφού αρνήθηκε τρεις φορές τον Χριστό.

Ελέησον,
Θεέ μου, χάριν των δακρύων μου!
Δες εδώ,
Τα δάκρυα κι η καρδιά κλαίνε ενώπιόν Σου *

* Η μετάφραση της άριας είναι από κείμενο του Δημήτρη Μπούκα. Μπορείτε να διαβάσετε ολόκληρο το κείμενο εδώ. Στο κείμενο περιλαμβάνεται σχολιασμός και η μετάφραση ολόκληρου του Κατά Ματθαίον πάθους.

O βιολονίστας Γεχούντι Μενουχίν έχει πει για το Erbarme Dich ότι είναι το πιο όμορφο κομμάτι που έχει γραφτεί για βιολί.

Ο πίνακας που συνοδεύει το κείμενο είναι του Καραβάτζο, «Η άρνηση του Αγίου Πέτρου» 1609-1610 και βρίσκεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο της Νέας Υόρκης.