Ποιο είναι το μέλλον της 25ης Μαρτίου;
Η 25η Μαρτίου καθιερώθηκε ως εθνική εορτή της χώρας μας στις 15 Μαρτίου 1838, με διάταγμα του βασιλιά Όθωνα, που εκτελούσε παράλληλα και τα καθήκοντα του πρωθυπουργού.
Στο βασιλικό διάταγμα αναφέρεται μεταξύ άλλων: «…Θεωρήσαντες ότι η ημέρα της 25ης Μαρτίου είναι λαμπρά και καθ’ αυτήν εις πάντα Έλληνα δια την εν αυτή τελουμένην εορτήν του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, είναι προσέτι λαμπρά και χαρμόσυνος δια την κατ’ αυτήν την ημέραν έναρξιν του περί της ανεξαρτησίας αγώνος του ελληνικού Έθνους, καθιερούμεν την ημέραν ταύτην εις το διηνεκές ως ημέραν εθνικής εορτής.» https://www.sansimera.gr/articles/913
Του χρόνου γιορτάζουμε τα 200 χρόνια της ανεξαρτησίας. Πριν μας καταλάβει ο κορωνοϊός συζητούσαμε τι είδους εορτασμούς θέλουμε, τι σηματοδοτούν τα 200 χρόνια και ποιο είναι το μέλλον της Ελλάδας. Αισιοδοξώ ότι σύντομα θα επανέλθουμε σε τέτοιες αναζητήσεις.
Εν τω μεταξύ ανέτρεξα σε ένα παλιότερο άρθρο (του 2018) του αγαπημένου μου Στάθη Καλύβα, καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης στην Οξφόρδη με τίτλο «Ποιο είναι το μέλλον της 25ης Μαρτίου;» και παραθέτω αυτούσιο ένα κομμάτι του:
«Τι μπορεί να γίνει; Ανάμεσα στην αποδόμηση και στη στείρα επανάληψη υπάρχει η αναθεώρηση. Η ιστορία του πολέμου της ανεξαρτησίας είναι συναρπαστική. Το πώς μια μικρή ομάδα ανθρώπων με ελάχιστους πόρους και πιθανότητες επιτυχίας κατάφερε το (σχεδόν) ακατόρθωτο είναι μια ιστορία που οι περισσότεροι αγνοούν. Όπως παραμένει ευρύτερα άγνωστος ο τρόπος με τον οποίο το πέτυχε, με τον καταπληκτικό χειρισμό συμβόλων, την ευρύτητα αντίληψης, τη μοναδική εφευρετικότητα, την ασυνήθιστη εξωστρέφεια, αλλά και μπόλικη τύχη (όμως δεν λένε πως η τύχη βοηθά τους τολμηρούς;).» https://www.kathimerini.gr/955495/opinion/epikairothta/politikh/poio-einai-to-mellon-ths-25hs-martioy
Η κρίση που περάσαμε ως χώρα τα τελευταία χρόνια καθώς και οι πρωτόγνωρες καταστάσεις που ζούμε αυτόν τον καιρό οφείλουν να μας κάνουν να σκεφτούμε το μέλλον μας, το προσωπικό και το συλλογικό. Να θυμηθούμε την ιστορία μας, να (ξανα)διαβάσουμε πως προέκυψε το σήμερα.
Υπάρχουν φυσικά πολλά αξιόλογα βιβλία, αλλά για αρχή προτείνω δύο από τα αγαπημένα μου:
Καταστροφές και Θρίαμβοι- Οι 7 κύκλοι της σύγχρονης Νεοελληνικής Ιστορίας του Στάθη Ν. Καλύβα (εκδόσεις Πολιτεία)
«Μια σφαιρική και ρηξικέλευθη αποτίμηση της ιστορικής πορείας της σύγχρονης Ελλάδας που εντάσσει τη σημερινή κρίση σε ένα πλαίσιο ιστορικής διάρκειας, από την κατάκτηση της ανεξαρτησίας ως σήμερα. Ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Yale Στάθης Ν. Καλύβας με το βιβλίο αυτό επεκτείνει την ερμηνευτική του ματιά σε ολόκληρη την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδας και μας οδηγεί σε μια βαθύτερη κατανόηση της κρίσης που ξεκίνησε το 2009, αφήνοντας συγχρόνως να διαφανεί κι ο σπόρος της αισιοδοξίας για το μέλλον.» (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)
Πολιτική και συγκρότηση κράτους στο ελληνικό βασίλειο 1833-1843 του John. A Petropoulos (Μορφωτικό ίδρυμα ΕΤΕ)
«Ένας από τους σκοπούς αυτού του βιβλίου είναι να αντιμετωπίσει τα κόμματα, που γεννήθηκαν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης (1821-1827), ως αντικείμενο διεξοδικής έρευνας: να τα εντοπίσει και να τα χαρακτηρίσει, να προσδιορίσει τα μέλη τους, να αναλύσει τη δομή και την κοινωνική λειτουργία τους και να εξετάσει γιατί το κύριο χαρακτηριστικό της ταυτότητας τους ήταν ο προσανατολισμός τους στις ξένες δυνάμεις. Επιδιώκει να καθορίσει επίσης το ρόλο των κομμάτων σε ένα καθεστώς μη συνταγματικό και σε μια εποχή κατά την οποία διαμορφωνόταν η βασική δομή του ελληνικού κράτους.»
https://www.miet.gr/book-list/book-Politikh-kai-sygkrothsh-kratoys-sto-ellhniko-basileio-1833-1843